YOZGAT il merkezindeki simgelerinden tarihi Çapanoğlu Büyük Cami duvarlarını süsleyen ilk çağdaş Türk resimleri, cami içerisindeki rutubetlenme, kubbeden yağmur sularının sızması sonucunda solmaya başladığında, tarih 2008 yılını gösteriyordu.
Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakkı Acun, 1779'da Çapanoğullarından Mustafa Bey'in yaptırdığı Çapanoğlu Büyük Cami'nin duvarlarındaki figürlerin batı tarzı ilk çağdaş Türk resimlerinden örnekler olduğunu söyledi. Caminin iç duvarlarını süsleyen gemi, meyve, saray ve gül gibi figürlerin zaman içinde tahrip olmaya başladığını ifade eden Acun, resimlerin bakım ve restorasyonun yapılması gerektiğini vurguladı. Acun, ''Orta Anadolu'nun en eski resimleri tarihi caminin duvarında bulunuyor. Bu eserlerin restore edilmesi gerekir. Bu konuda bir çok girişimlerde bulunduk ama henüz icraata geçilmedi'' dedi.
Acun, caminin mülkiyetinin Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne, kullanım hakkının ise Diyanet İşleri Başkanlığı'na ait olduğunu da hatırlatarak, ''Tarihi cami duvarlarında manzara, cami, çiçek, motif resimleri bulunmaktadır. Bu resimler, figürsüz resimlerdir, ışık gölge yaratan batı etkisindeki resimlerdir. Resimler; Anadolu'da en büyük boyutlu, tablo gibi, minyatürden daha gelişmiş, renk tonlaşması, perspektifi olan resimlerdir. Çapanoğlu camindeki resimler, Anadolu'daki en erken resimler. 19. Yüzyıldan sonra, Avrupa'ya resmi öğrenmesi için bir takım askerleri yollamışız, onlarla birlikte resim tarihini başlatıyoruz, bu yanlış, bu tarihten en az 150 sene öncesi var. Yozgat resim sanatı tarihi açısından  Orta Anadolu'da bir numaradır. Çünkü Başçavuş cami var, her tarafı resim, Nizamoğlu konağı var pano gibi yüzlerce resim var. Adeta Yozgat tarihi orada gizli. Bunlar kuru firesko tekniği ile yapılmış. Firesko bir yaş sıva üzerine, bir kuru sıva üzerine yapılır. Bu kuru sıva üzerine fırçalarla yapılan bir tekniktir. Altına astar sürülür, üzeri boyalanır. Boyaların çoğu kök boyadır, bitkisel boyadır. Bunlar o nedenle renk atması, solması diye bir şey yoktur ama acilen restorasyona ihtiyacı var. Biz her zaman yetkililere bilgi veriyoruz, 'burası ile ilgilenin' diye, bizde bastırıyoruz, güya 'torpil yaptırıyoruz' ama ilgilenenler, sadece 'ilgileniyoruz' sözüyle ilgileniyorlar'' diye konuştu.
ÇAPANOĞLU AİLESİ
Aynı yıl, Yozgat şehrinin kurup, imar eden Çapanoğlu ailesinin hayatta bulunan ve yurdun değişik bölgelerinde yaşamlarını sürdüren fertleri ata yurtlarında bir araya gelerek tanıştı, geleceğe yönelik yapılabilecek çalışmalar konusunda görüş alışverişinde bulundu. Uzun yıllarda Yozgat ile ilişkilerini kesip, yurdun değişik bölgelerinde yaşamlarını sürdüren Çapanoğlu ailesinin Milli Park Çamlıkta bulunan Galata Çamlık otelindeki ilk toplantısına yaklaşık 20 ailenin 50 civarında ferdi katıldı. Yemekli tanışma ve kaynaşma toplantısının ardından Gazi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hakkı Acun, katılımcılara Çapanoğlu ailesini ve yaptığı hizmetleri anlattı. Acun, Çapanoğlu ailesinin çok büyük bir aile olduğunun altını çizerek, ''Çapanoğulları sadece Yozgat'ta değil, yurdun değişik bölgelerine de eserler bırakmış bir ailedir'' dedi.
Acun, yapılan toplantının amacının aynı sülaleden gelmelerine rağmen birbirlerini tanımayan, Yozgat'ın kurucusu Çapanoğulları ailesinin hayatta kalan fertlerini birbirleriyle tanıştırmak, kaynaştırmak ve Yozgat'ın kalkınmasına, gelişmesine ne gibi katkılar sağlanabiliri belirleyip, uygulamaya koymak olduğunun altını çizdi. Yozgat'ta Çapanoğlulları adına bir vakıf kurulması yönünde de çalışma başlatılacağını ifade eden Acun, ''Türkiye Cumhuriyeti içerisinde bir ailenin kurmuş olduğu tek örnek şehir Yozgat'tır. Burasını bir aile kurmuştur. Dünya coğrafyasını bilmiyorum ama şöyle Orta Doğu coğrafyasına bakarsanız, Baban aşireti Sultaniye'yi kurmuştur, Çapanoğulları da Yozgat'ı'' diye konuştu.
Bayram süresince Yozgat'ta kalacak olan Çapanoğlu ailesinin fertleri, dip dedeleri tarafından yaptırılan ildeki tarihi yapıları gezecek.
RESİMLER KURTARILACAK
Yozgat'taki tarihi Çapanoğlu Büyük Cami'nin duvarlarını süsleyen ve kubbeden sızan yağmur suları nedeniyle solmaya başlayan İlk Çağdaş Türk Resimleri, cami onarımıyla birlikte elden geçirilerek, kurtarılacak. Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümü Başkanı Prof. Dr. Hakkı Acun, uzun süredir Yozgat'taki tarihi Çapanoğlu Büyük Cami ve duvarlarındaki İlk Çağdaş Türk resimlerinin kurtarılmasına yönelik girişimlerde bulunduklarını hatırlattı. Acun, ''Vakıflar Genel Müdürlüğü, tarihi caminin bakım ve onarımı ihale etti. Yakında yer teslimi yapılacak. Onarım kapsamında caminin duvarlarını süsleyen ve kubbeden sızan sular nedeniyle solan resimlerde aslına uygun olarak onarılacaktır'' dedi.
Acun, ihale şartnamesine göre yer tesliminden sonra yüklenicinin caminin bakım, onarım ve çevre düzenlemesini 400 takvim günü içerisinde bitirileceğini anlattı. Acun, tarihi Çapanoğlu cami duvarlarını süsleyen resimlerin, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Avrupa etkisinde ortaya çıkan Türk mimari stilinin Anadolu'da meydana getirilen nadide eserlerinden olduğunun altını çizdi. Acun, bu eserlerin yıllardır tüm görkemini ve güzelliğini koruduğunu, son yıllarda cami kubbesinden sızan yağmur suları nedeniyle bir bölümünün solmaya başladığını ifade etti. Acun, ''Resimlerin kurtarılması amacıyla bazı girişimlerimiz oldu. Vakıflar Genel Müdürlüğü de yapılan başvuruları dikkate alarak, onarım programına aldı. Şimdi yer tesliminin yapılıp, biran önce çalışmaların başlamasını bekliyoruz'' diye konuştu.
İki kısımdan meydana gelen Çapanoğlu Büyük Caminin birinci kısmı Çapanoğlu Ahmet Paşa'nın büyük oğlu Mustafa bey tarafından 1779 yılında; ikinci kısım ise kardeşi Süleyman bey tarafından 1794-95 yıllarında yaptırıldı.
RESTORE EDİLDİ
Yozgat'ta duvarlarını ilk çağdaş Türk resimlerinin süslediği tarihi Çapanoğlu Büyük Camide, 2008 yılının kasım ayında başlayan restore çalışmaları tamamlandı.
Tarihi caminin restorasyon işini yapan Müteahhit Mustafa Altınbaş, geçtiğimiz yılın kasım ayı içerisinde Çapanoğlu Büyük Cami'nde başladıkları, aslına uygun restore çalışmalarının tamamlandığını, geçici tesliminin yapılacağını söyledi. Altınbaş, caminin içerisinde sadece yerden ısıtma çalışmalarının kaldığını vurgulayarak, ''Isıtma ihalesini alan firma bir kaç gün içerisinde gelerek yerden ısıtmaları yapacak ve cami Bayrama kadar tamamen tamamlanmış olacak'' dedi.
Altıntaş, caminin içerisinde deforme olmuş resimleri, nakışları elden geçirdiklerini, düz zeminleri komple boyadıklarını, türbenin bakımını yaptıklarını, caminin dışında bulunan kurşunları komple değiştirdiklerini, çevre düzenlemesini, duvarları ve mezarlıkları yaptıklarını, şu anda işlerinin bittiğini yarın ise caminin geçici kabulünün yapılacağını sözlerine ekledi.
BAYRAMDA İBADETE AÇILDI
Yozgat Valisi Amir Çiçek, restorasyon işlemleri tamamlanan tarihi Çapanoğlu Büyük Camii'nde incelemelerde bulundu.
Yozgat Valisi Amir Çiçek, geçtiğimiz yıl başlayan restorasyon çalışmalarının tamamlanmak üzere olduğunu belirttiği Çapanoğlu Büyük Camii'nde incelemelerde bulunarak, görevlilerden bilgi aldı. Çapanoğlu Büyük Camii'nin tarihi özelliklerinin bozulmaması ve korunması amacıyla geçen yıl restorasyon çalışmalarına başlandığını belirten Yozgat Valisi Amir Çiçek, "Restorasyon çalışmaları tamamlanmak üzere, son rötuşlar yapılmakta. Cami cuma günü Kurban Bayramı namazı ile birlikte ibadete açılacak" dedi.
Restorasyon çalışmalarından özellikle kubbe kısımları onarımdan geçirilerek yağmur ve kar sularından korunduğunu ifade eden Vali Çiçek, "Caminin en önemli değişikliği alt taban ısıtmasının yapılması, ses düzeni yapıldı, duvarlardaki tüm tarihi dokular aslına uygun olarak onarıldı. Güvenlik nedeniyle kamera sistemi yerleştirildi. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum" diye konuştu.
Cami, restore edildikten sonra Cemaat ilk namazını Kurban Bayramı sabahında, Bayram Namazı ile kıldı.