YEREL TOHUM TOPRAKLA

GENETİĞİ ile oynanmış, verimi yüksek olmasına karşılık besin değeri düşük, tek yıllık tohumlar yerine babadan kalma yerli tohumların kullanılmasına yönelik başlatılan çalışmalar kapsamında Yozgat’ta yürütülen deneme amaçlı ekimlere yenileri eklendi. Yozgat Merkez, Boğazlıyan, Kadışehri ve Sarıkaya İlçelerinde ülkemizin kadim değeri olan, Yozgat’ta da bir dönem yaygın olarak ekilen Atalık Buğday tohumları toprakla buluşturuldu. Ekimler Konya Bahri Dağdaş Tarımsal Araştırma Enstitüsünce 8 İlde yürütülen, KOP İdaresi tarafından desteklenen ‘yerel buğday çeşitlerinin yerinde korunması ve pazarlanması’ projesi kapsamında gerçekleştirildi. Önceki yıllarda proje kapsamında küçük alanlarda ekilerek çoğaltılan tohumlar, çiftçilerin kendi elindeki yerel tohumlarla yapıldı. Uygulamalarda, Yozgat Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tek personeli nezatinde gerçekleştirilen ekimlerde ‘Sarıbursa – Sarıbuğday – Akbuğday – Çalıbasan – Sertbuğday’ adlı yerel buğday çeşitleri toprağa bırakıldı. Yozgat Tarım ve Orman İl Müdürü Tanju Özkaya, ülkemiz, en temel besin kaynağı olan buğdayın anavatanı ve gen merkezi durumunda olduğuna dikkat çekerek, ekimleri yapılan çeşitlerin, yüzyıllardır Yozgat’ta ve ülkemizde yetiştirilen, atalarımızdan bize intikal eden buğday çeşitleri olduğunu kaydetti.  Özkaya, ‘’Bizim ata mirası tohumlarımız ve eski tatlarımızdır. 1970'li yıllardan sonra çiftçilerimizce daha fazla verim veren modern buğday çeşitleri kullanmaya başlanması ile birlikte geleneksel buğday türlerinin ekim ve üretimi düşüşe geçmiştir’’ dedi. Özkaya, geçtiğimiz yıllarda Yerel Buğday Projesi kapsamında çiftçilerden toplanarak saflaştırılan yerel buğday tohumluklarının küçük alanlara ekilip, çoğaltıldığını hatırlattı. Projenin yapılmış olan çalışmaların devamı ve bir sonucu niteliğinde olduğuna vurgu yapan Özkaya, ‘’Amacımız atalık buğday çeşitlerini çiftçilerimiz arasında tekrar yaygınlaştırarak gen kaynaklarının korunmasını sağlamak, ata mirasımız olan yerel buğday tohumlarının çiftçi eliyle üretim ve tüketiminin devamını sağlamaktır. Bu çalışmada, çiftçi arazilerinde yerel buğday popülasyonlarının üreticinin kendi geleneksel sistemine müdahale etmeden üretilmesi sağlanacaktır. Çiftçilerimiz yeni tohumların yanında bu tohumlukları da ekmelerini ve bu ata mirasımız olan tohumlukların halk elinde muhafaza etmelerini istiyoruz’’ diye konuştu. Özkaya, ekimi yapılan parsellerin takiplerinin yapılarak gübreleme, ilaçlama gibi bakımlarının yaptırılacağını, hasat döneminde ise her parseldeki buğdayların ayrı ayrı hasat edilerek, üretilen tohumların analizlerini yaptıracaklarını, kalite ve verim miktarları değerlendirilerek, çiftçilere duyurulacağını sözlerine ekledi.