Pahalı üretim rekabet etme imkanını ortadan kaldırdı. Üretici, üretimden büyük oranda vazgeçmeye başladı. Tam bu noktada yeni bir model ortaya atıldı. Hemen hemen her kesimin hayal olarak nitelendirdiği model, Kadışehri ilçesinin Kabalı köyünde hayata geçirilip, üretimde maliyetlerin düşmesine, köyden kente göçü tersine çevirmesine, arazi sahibinin, üreticinin, pazarlama şirketinin cebine paranın girdiği, istihdam olanağı sağladığı bu model, Türkiye’ye örnek oldu. Şimdilerde model 81 ilde en az bir köyde uygulanmak üzere kollar sıvandı.  
UYGULANACAK MODEL
Bir veya birkaç köyün arazileri kamu tarafından kurulacak veya kurdurulacak bir şirkete uzun dönem sembolik bir rakam ile kiralanacak. Köylere Hizmet Götürme Birliği bu arazilerin sınırlarını kaldırıp, etrafını çevirerek, tek bir arazi haline getirip, gerekli altyapı yatırımını da ortalama dekar başına 3 bin lira gibi bir maliyetle yaptıktan sonra araziyi blok olarak özel bir şirkete kiralayacak. Özel şirket araziyi bir işletme mantığında verimli bir şekilde işletecek. Arazi sahipleri hem garanti kira gelirlerini alacaklar hem de bu şirketin elemanları olarak ayrıca maaşlı çalışacaklar. Hem şirket, hem köylüler hem de devlet kazanacak.
HAYALDİ GERÇEK OLDU
Gündeme getirildiğinde model hayal olarak görülüyordu. Ancak 2011 yılında Kadışehri ilçesinde Kaymakam İsmail Şanlı’nın hayalini kurduğu bu sistem, çok zorlu bir süreç sonrasında hayata geçti. Kadışehri ilçesi, Kabalı köyünde toplam 5 bin 345 dekar arazisi olan 352 köylünün 803 parsel tarlası birleştirilerek, tek bir meyve bahçesine dönüştürüldü. Bu arazi 2012 yılı sonunda özel bir şirkete ihale ile 25 yıllığına devredildi. Araziye 300 bini elma, 50 bini kiraz, 35 bini armut. 15 bini şeftali ve nektarin ile 5 bini ayva olmak üzere toplam 400 bin meyve ağacı dikildi. 2018 yılında, yıllık 40 bin  adam gün istihdam seviyesine gelindi, bölge halkına yıllık 2 milyon liranın üzerinde işçilik bedeli ödendi. Tam verimde sağlanacak istihdam 75 bin adam gün olarak hesaplanıyor. Köyde önceden var olan 230 traktöre karşılık 14 traktör ile köyün üçte bir arazisi olan 5 bin 345 dekar arazi işlenebildi. Kuru tarım yapıldığı için arazi içinde tarih boyunca hiç ekilememiş bölümler bile üretime kazandırıldı. Yıllık 5 bin ton üzerinde meyve üretimi gerçekleştirildi. Hasat dönemlerinde günlük 700 kişilik istihdam rakamlarına ulaşıldı. İlçe ticareti canlandı, ilçeye üniversite kuruldu. Bozkır içerisinde yemyeşil bir bahçe meydana çıktı. Bölge halkının gurur kaynağı oldu. Kabalı köyü tersine göçü tetikledi ve İstanbul’dan göç almaya başladı. Proje öncesinde 476 olan köy nüfusu proje sonrası 563’e çıktı. Tarım Bakanı Kabalı projesini yerinde ziyaret ederek projeyi incelemiş, modelin çok doğru ve başarılı model olmasından hareketle de benzer projeleri farklı il ve ilçelerimde gerçekleştirmek için gerekli talimatları verildi. 

 

Editör: TE Bilişim