Uzmanlar, çocuğun temel gereksinimleri olan uygun ve temiz beslenme, zeka ve ruhsal normal gelişme için gerekli çevre koşullarının oluşturulması, aşılar ve başka yöntemlerle enfeksiyon hastalıklarından koruma ve anne–babaların çocuk sağlığı konusunda eğitimi için çocukları henüz hastalanmadan belirli aralıklarla sağlam çocuk kontrollerine getirilmelerini öneriyor.
Yenidoğan bakımı ve anne sütü ile beslenme için teşviki ve aile eğitimi, riskli çocukların ayırımı ve doğumsal anormalliklerin tanınması için; doğum sonrası bebeğin çocuk doktoru tarafından değerlendirilmesi önemlidir.
Hastaneden taburcu olmadan önce yenidoğan tekrar değerlendirilmeli; erken tanı ve tedavisi mümkün hastalıkların zamanında tesbiti, bebeğin beden, ruh ve zeka gelişimi için önemli olan tarama testleri planlanmalı ve yapılmalıdır.
Bebeğin bundan sonraki kontrolü 7–10. günler arasında olabilir. Tabii ki bu süreden önce sarılık, beslenememe, kusma, ateş. .vb ya da anne–babanın aklına takılan sorular için çocuk doktorlarını aramaları gerekir. Bu 1 haftalık kontrolde anne–bebek uyumu, anne sütünün önemi, emzirmenin etkinliği, kilo alımı değerlendirilmelidir. Annenin soru ve endişeleri aydınlatılmalıdır.
Sağlam çocuk izlenmesinin ne sıklıkla yapılacağı çocuk doktorunun bireysel değerlendirmesine bağlı olmakla birlikte; ilk 6 ay; ayda bir, sonra 2 yaşa kadar 3 ayda ve 2 yaşından sonra 6 ayda bir kez yapılabilir.
Bu kontroller büyüme ve gelişmenin izlenmesi, beslenme bozukluklarının ve önemli birçok hastalığın erken tanınması yönünden önemlidir.
İlk 6 ayda çocukların ek besin verilmeksizin yalnız anne sütü ile beslenmesi gerektiği, anne sütüne ek olarak (15 günlükten itibaren) sadece vitamin damlası, (4 aylıktan sonra) demir preparatı verilebileceği, 6 aylık olduktan sonra doktorunun önerisi doğrultusunda ek besinlere başlanabileceği, ancak mümkünse 2 yaşa kadar emzirmeye devam edileceği vurgulanmalıdır.
Kontrollerde sık rastlanılan çocukların beslenme ve öğün zamanı davranış problemlerine yardımcı öneriler gözden geçirilmeli, öğün zamanları savaş alanları yapılmayarak öğün usulleri (rutinleri) ve kuralları saptanmalı ve kararlılıkla uygulanmalıdır.
Düzenli aşı uygulaması ile çocukların hastalık, sakatlık ve ölümlerini önlemek mümkündür. Sağlık Bakanlığı aşı programı başarı ile uygulanmaktadır. Ancak özel aşılar olarak bilinen; rotavirüs (ishal), pnömokok (zatürre), hepatit A, suçiçeği ve grip aşısı hakkında ailelere bilgi verilmeli ve gerekli vakalara uygulanmalıdır.
Sağlam çocuk kontrollerinde ailelerin önemsemediği ya da farkında olmadığı şaşılık, işitme bozukluğu, gelişme geriliği, diş çürükleri, kansızlık, idrar yolu enfeksiyonları, parazitoz, allerjik hastalıklar, karın ağrısı, büyüme ağrıları, uyku alışkanlığı, tuvalet eğitimi, davranış bozukluğu (dikkat eksikliği, hiperaktivite, okul başarı durumu ) vb. sorunlar değerlendirilmelidir. Ailelere biberon, emzik, yürüteç, televizyon, bilgisayar oyunları, sigara, hazır gıda (fastfood) ile beslenme gibi yanlış uygulamalar ve kazaların önlenmesi konusunda bilgi verilmelidir.
Çocuk eğitiminde yapılan genel yanlışlar ve doğru cezalandırma ve ödüllendirme yöntemleri aile ve çocuk ile tartışılabilir.
Çocuk sağlığı hizmetlerinin esas amacı; aile ile işbirliği içinde çocuklarına en iyi şekilde bakabilmeleri, sağlığın korunması, hastalıkların zamanında tedavisi, beden ve ruh sağlığı ve zeka gelişimine yardımcı olmaktır.
Düzenli sağlam çocuk kontrolleri ile daha sağlıklı, başarılı ve mutlu nesiller yetiştirmek mümkündür.
Editör: TE Bilişim
