Ne mutlu bize ki Yozgat’ımız da buram buram tarih kokan böyle eserlerimiz bulunmaktadır. Bu eserlerimizi bize bağışlayan ve bugünlere gelmelerine vesile olan herkese sonsuz şükranlarımı sunarım. 
Yozgat il merkezi, İstanbulluoğlu Mahallesi’nde Cumhuriyet Meydanı yakınında bulunan bu câmi, kitâbesinden öğrenildiğine göre Bozok Sancakbeyi Çapanoğlu Mustafa Bey tarafından 1779 yılında yaptırılmıştır. Halk arasında Büyük Câmi, Ulu Câmi veya Çapanoğlu Câmii olarak da anılmaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Avrupa etkisinde ortaya çıkan Türk mîmârî stilinin Anadolu’da meydana getirilen nâdîde eserlerinden bir tânesi de Yozgat Çapanoğlu Câmii’dir. Genel görünüşüyle İstanbul’da sayısız örneklerini gördüğümüz âbide eserlerin sâde karakterli bir örneğidir. Yüksek kasnaklı, çapı 15,15 metre olan geniş kubbesi, ince uzun minâresiyle şehrin her tarafından görülen bu yapı Yozgat’ın ve Yozgat’ta Çapanoğullarının ölmeyen sembolü olmuştur.

İki kısımdan meydana gelen bu câminin birinci kısmı Çapanoğlu Ahmed Paşa’nın büyük oğlu Mustafa Bey tarafından 1779 yılında; ikinci kısım ise kardeşi Süleyman Bey tarafından 1794-95 yıllarında yaptırılmıştır. Mîmârının kim olduğu bilinmeyen ve 16 yıl ara ile yapılan ilâve ile iç ve dış câmi olmak üzere iki kısımdan meydana gelmektedir. İç câmi beyaz, dış câmi açık kahverengi-bordo kesme taşlarla yapılmıştır. Birçok özellikleri ayrı olan bu kısımlar birbiriyle çok güzel bağdaşmıştır.
Câminin dört tarafı avlu duvarıyla çevrilmiş olup, avluya doğu tarafından ve batıdan kemerli birer âbide kapı ile girilmekte iken 1964 yılında kuzey tarafından üçüncü bir kapı daha ilâve edilmiştir. Avlu giriş kapıları hizâsında güney de kalan kısım Çapanoğulları Âilesi ve memleketin eşrâfı için kabristan olarak kullanılmıştır. Kaynak: Mecmûa-yı Tevârih-i Osmânî
Editör: TE Bilişim